Gezondheidsrisico's na contact met natuurwater of modder
Buiten sporten en bewegen is leuk en gezond, maar er zijn ook risico's aan verbonden. Als je met natuurwater of modder in contact komt, kun je ziekteverwekkers binnenkrijgen. Dit kan natuurlijk tijdens zwemmen, maar ook tijdens sloten hekkelen of wanneer je meedoet aan een survival run. De meeste ziekteverwekkers zijn voor mensen ongevaarlijk. Sommige infecties kunnen ernstig zijn, zoals de ziekte van Weil. Ken jij de risico’s en weet je wat je moet doen om deze te verkleinen?
Risico's verkleinen
Wanneer je in contact bent geweest met natuurwater of modder heb je altijd het risico om ziek te worden. De onderstaande tips helpen om de risico's te verkleinen:
- Zwem alleen bij aangewezen zwemlocaties. Op deze locaties wordt de waterkwaliteit en veiligheid gecontroleerd. Kijk op zwemwater.nl voor een veilige zwemlocatie bij jou in de buurt.
- Ga na het contact met natuurwater of modder direct douchen. Zwem niet in water waar dode dieren in drijven.
- Drink nooit natuurwater.
- Bekijk de pagina met tips voor deelnemers van sportevenementen met natuurwater en modder.
Wil je meer weten over de controles van waterkwaliteit bij jou in de buurt? Bekijk dan de video van de Rijkswaterstaat over hoe jij zorgeloos een duik kunt nemen.
Toch ziek?
Ben je na je activiteit met natuurwater of modder toch ziek geworden? Kijk bij onderstaande gezondheidsrisico’s wat te doen. Ga in ieder geval naar de huisarts als je 2-30 dagen na het contact met natuurwater of modder griep zonder luchtwegklachten krijgt. Bespreek met je huisarts het risico op de ziekte van Weil.
Meld gezondheidsklachten na contact met natuurwater of modder bij ons. Afhankelijk van de situatie kan er samen met gemeenten, Provincie Fryslân of Wetterskip Fryslân verder onderzoek gedaan worden naar de locatie. De gegevens worden ook gebruikt voor doorlopend onderzoek van het RIVM over de risico's rondom natuurwater. De GGD verstrekt hierover geen persoonsgegevens gegevens.
Gezondheidsrisico’s
-
Blauwalgen zijn geen algen, maar (cyano)bacteriën. Ze komen van nature in water voor. Bij warm weer kunnen ze snel in aantal toenemen en problemen veroorzaken. Er ontstaat dan een drijflaag op het water. Deze ziet er vaak vettig en groen uit, soms blauw of roodbruin en kan stinken. Bij contact met dit water kunnen irritaties aan ogen en huid, jeuk, hoofdpijn en maag- en darmklachten ontstaan. Deze klachten gaan meestal na twee tot drie dagen vanzelf over. Ga niet zwemmen in dit water. Wanneer je toch in aanraking met blauwalf bent gekomen, spoel je dan goed af.
Officieel zwemwater wordt gecontroleerd op blauwalgen. Kijk op zwemwater.nl voor een veilige zwemlocatie bij jou in de buurt.
-
In Nederland komt botulisme vooral voor onder vissen en watervogels. Die kunnen hierdoor verlamd raken en overlijden. Botulisme bij mensen is zeer zeldzaam. Dode dieren kunnen vooral andere ziektes overdragen. Zwem daarom niet in water waar dode dieren in liggen en raak ze niet aan. Meld bij de eigenaar van het water dat er dode dieren liggen.
-
Misselijkheid, braken, koorts en diarree kunnen optreden na het inslikken van water. De oorzaken komen vaak door ziekteverwekkers zoals het norovirus, de E. coli bacterie of de parasiet Cryptosporidium. De klachten duren meestal een paar dagen tot een week en gaan vanzelf weer over. Mensen met een verminderde weerstand kunnen ernstiger ziek worden. Neem contact op met de huisarts als je ernstig ziek wordt, bloed of slijm hebt bij de ontlasting of als de klachten niet overgaan.
Blijf bij deze klachten goed drinken. Vooral bij warm weer. Bij kleine kinderen is dit extra belangrijk. Ga niet terug het water in, want je kunt besmettelijk zijn voor anderen.
-
De ziekte van Weil is een ernstige vorm van leptospirose. De ziekte wordt veroorzaakt door de leptospirose-bacterie. Deze bacterie zit vaak in rattenurine en kan water en modder besmetten. Bij contact met besmet water of modder kan de bacterie via de slijmvliezen of de huid in het lichaam terechtkomen. De meeste mensen worden binnen 7 tot 12 dagen na besmetting ziek.
Leptospirose kan je herkennen aan 'griep’ zonder luchtwegklachten. Denk aan koorts, koude rillingen, buikpijn, braken en spierpijn (vaak in de kuiten). Soms leidt leptospirose tot de ernstige vorm: de ziekte van Weil. Ga naar de huisarts als je na contact met natuurwater of modder deze klachten krijgt. Noem het risico op leptospirose of de ziekte van Weil. De GGD ziet dat leptospirose vaak voorkomt bij mensen die mee hebben gedaan aan mud- en survivalruns.
-
Zwemmersjeuk is een veelvoorkomende klacht na contact met natuurwater. Je krijgt rode vlekjes, bultjes en/of blaasjes. Deze kunnen enorm jeuken of branden. Ook kun je hoofdpijn of koorts krijgen, misselijk worden en braken. Zwemmersjeuk is een allergische reactie op de larven van een worm. Deze worm leeft in vogels. De larven leven in waterslakjes. Wanneer de larven jouw huid proberen binnen te dringen, gaan ze dood. Dit veroorzaakt de zwemmersjeuk.
Zwemmersjeuk is vervelend, maar onschuldig. Er is geen officiële behandeling voor. De klachten kunnen enkele uren tot 3 weken aanhouden. Koelen met een 'cold pack' of deppen met azijn kan soms helpen.
-
Zwemmersoor is een gehoorgangontsteking en komt veel voor. Je kan daarbij oorpijn, jeuk, gehoorproblemen en vocht uit het oor krijgen. Het komt vaak door bacteriën die in het oor blijven zitten na bijvoorbeeld zwemmen. Daarom is het belangrijk om je oren goed te spoelen en droog te maken na een activiteit met water. Neem voor behandeling contact op met de huisarts.
Heb je vragen?
Neem dan contact op met het team Infectieziektebestrijding van GGD Fryslân. Wij helpen je graag verder.
Bereikbaar op werkdagen tussen 09.00-17.00 uur.