Ziekte van Lyme

Elk jaar worden zo’n 1,5 miljoen tekenbeten opgelopen door mensen. Ongeveer 27.000 mensen krijgen de ziekte van Lyme, waarvan 1000 tot 1500 mensen langdurige klachten houden.

Op deze pagina lees je informatie over:

Wat is de ziekte van Lyme?

Teken lijken op kleine platte spinnetjes. Ze komen in het hele land voor in bossen, duinen, heidegebieden, beschutte weilanden, parken en tuinen.

Teken stappen van grassen en struiken over naar dieren en mensen. Zitten ze eenmaal op een gastheer, dan zoeken ze een geschikte plek om zich vast te bijten in de huid. Bij mensen zijn dat vooral de liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, randen van uw ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in de nek (vooral bij kinderen).

Ze bijten zich vast in de huid en zuigen dan bloed op. Daardoor worden ze elke dag een beetje groter. Ze zien er dan uit als een bruin of grijs bolletje, zo groot als een erwt. Teken bijten vooral tussen maart en oktober. Mensen die veel in de natuur zijn worden vaker door teken gebeten. Ook kinderen die veel buiten spelen worden vaker gebeten.

Teken leven van bloed van dieren of soms van mensen. Ze kunnen ongemerkt uren of zelfs dagen op de huid zitten en zich volzuigen met bloed. Meestal zijn tekenbeten onschuldig. Toch is het belangrijk een teek zo snel mogelijk te verwijderen. Teken kunnen namelijk besmet zijn met de bacterie Borrelia burgdorferi en de ziekte van Lyme overdragen.

Hoe werkt een besmetting?

De teek wordt besmet als hij bloed zuigt bij kleine (knaag)dieren of vogels die de bacterie bij zich kunnen dragen. Wanneer een teek later bloed van mensen zuigt, kan de bacterie op de mens overgedragen worden. Ongeveer een op de vijf teken draagt de bacterie bij zich.

De teek draagt de bacterie niet meteen over nadat hij zich vastbijt. Hoe eerder de teek wordt verwijderd, hoe kleiner de kans dat de bacterie wordt overgebracht. Als de bacterie wel in je lichaam komt, kun je de ziekte van Lyme krijgen. De meeste mensen worden niet ziek na een tekenbeet. De kans dat je de ziekte van Lyme krijgt na een tekenbeet wordt geschat op 2% (2 op de 100 tekenbeten).

Wat merk ik?

Een verkleuring van de huid op de plek van de tekenbeet, die groter wordt. Deze kan tot drie maanden na een tekenbeet verschijnen.
Koorts en eventueel spier- en gewrichtspijn, in de eerste weken na een tekenbeet.

RIVM: Vragen en antwoorden

Wat kan ik doen?

: Haal een teek zo snel mogelijk weg! Hoe langer de teek in je huid zit, hoe groter de kans dat hij ziekteverwekkers overdraagt.

Gebruik geen alcohol, jodium, olie, zeep of andere middelen vóórdat je de teek verwijdert.

Pak de teek met een puntig pincet zo dicht mogelijk op de huid bij de kop vast en trek hem er rustig uit. Als een stukje van de kop achter blijft is dat ongevaarlijk. Dat komt er vanzelf weer uit, net als bij een splinter. Ontsmet pas daarna het beetwondje met 70% alcohol of jodium. Gebruik je een andere tekenverwijderaar? Volg dan de gebruiksaanwijzing. Eventueel kun je een vergrootglas gebruiken.

Schrijf de datum en de plaats op het lichaam waar je gebeten bent op.

Een klein rood plekje op de plaats van de tekenbeet gelijk in de eerste paar dagen erna is een normale huidirritatie. Wordt dat plekje niet groter en verdwijnt het binnen enkele dagen weer, dan is de kans zeer klein dat het plekje een symptoom is van de ziekte van Lyme. Wordt de plek groter, ga dan naar de huisarts. De ziekte van Lyme is te behandelen met antibiotica. Hoe eerder de ziekte wordt opgemerkt, hoe beter de behandeling zal aanslaan. Het is daarom belangrijk dat je aan je huisarts meldt dat je door een teek gebeten bent als je binnen drie maanden na de beet gezondheidsklachten krijgt.
: Voor zover bekend speelt directe besmetting van mens op mens geen rol van betekenis. Mensen kunnen ook niet besmet raken door het verwijderen van teken. Thuisblijven om besmetting van anderen te voorkomen is dus niet nodig.
: De teek wordt besmet als hij bloed zuigt bij kleine (knaag)dieren of vogels die de bacterie bij zich kunnen dragen. Wanneer een teek later bloed van mensen zuigt, kan de bacterie op de mens overgedragen worden. Ongeveer een op de vijf teken draagt de bacterie bij zich.

De teek draagt de bacterie niet meteen over nadat hij zich vastbijt. Hoe eerder de teek wordt verwijderd, hoe kleiner de kans dat de bacterie wordt overgebracht. Als de bacterie wel in je lichaam komt, kun je de ziekte van Lyme krijgen. De meeste mensen worden niet ziek na een tekenbeet. De kans dat je de ziekte van Lyme krijgt na een tekenbeet wordt geschat op 2% (2 op de 100 tekenbeten).