Zwemmen in Fryslân
Fryslân is een waterrijke provincie; we grenzen grotendeels aan zee en hebben veel meren, kreken en sloten. Met jouw hulp, Wetterskip, gemeenten, GGD en omgevingsdiensten zoals de FUMO houden we ze veilig en schoon. Hier lees je wat jij kunt doen als je naar het strand gaat of gaat zwemmen.
Check je zwemplek
Veilig zwemmen in natuurwater begint bij kiezen voor een officiële zwemlocatie. Fryslân heeft meer dan 50 van dit soort plekken. Hier controleren het Wetterskip, de gemeente en de Friese omgevingsdienst Fumo de kwaliteit en de veiligheid van het water, de bodem en de omgeving. Daardoor beperken we de kans dat je ziek wordt, zoveel mogelijk.
Kijk voordat je gaat zwemmen altijd op:
- De website zwemwater.nl of download de app Zwemwater voor iOS en Android.
- Informatieborden bij de zwemplek.
- Lees de tips op de website van GGD Leefomgeving.
Ben je ziek na contact met modder of water?
Braken en diarree die na een dag niet over is? Ontwikkel je in 2-30 dagen na het zwemmen griepklachten? Neem dan contact op met je huisarts.
Is er sprake van een zeer besmettelijke infectieziekte? Dan worden wij gealarmeerd en dan doen we zo snel mogelijk onderzoek naar de oorzaak en de oplossing. Ook adviseren we de gemeente, Wetterskip en FUMO over de maatregelen die zij kunnen nemen. Zo geven wij onze belangrijkste taak vorm: voorkomen dat mensen ziek worden en uitbraken van infectieziekten indammen en voorkomen.
Gezondheidsrisico’s
-
Blauwalgen zijn geen algen, maar (cyano)bacteriën. Ze komen van nature in water voor. Bij warm weer kunnen ze snel in aantal toenemen en problemen veroorzaken. Er ontstaat dan een drijflaag op het water. Deze ziet er vaak vettig en groen uit, soms blauw of roodbruin en kan stinken. Bij contact met dit water kunnen irritaties aan ogen en huid, jeuk, hoofdpijn en maag- en darmklachten ontstaan. Deze klachten gaan meestal na twee tot drie dagen vanzelf over. Ga niet zwemmen in dit water. Wanneer je toch in aanraking met blauwalg bent gekomen, spoel je dan goed af.
Officieel zwemwater wordt gecontroleerd op blauwalgen. Kijk op zwemwater.nl voor een veilige zwemlocatie bij jou in de buurt.
-
In Nederland komt botulisme vooral voor onder vissen en watervogels. Die kunnen hierdoor verlamd raken en overlijden. Botulisme bij mensen is zeer zeldzaam. Dode dieren kunnen vooral andere ziektes overdragen. Zwem daarom niet in water waar dode dieren in liggen en raak ze niet aan. Meld bij de eigenaar van het water dat er dode dieren liggen.
-
Misselijkheid, braken, koorts en diarree kunnen optreden na het inslikken van water. De oorzaken komen vaak door ziekteverwekkers zoals het norovirus, de E. coli bacterie of de parasiet Cryptosporidium. De klachten duren meestal een paar dagen tot een week en gaan vanzelf weer over. Mensen met een verminderde weerstand kunnen ernstiger ziek worden. Neem contact op met de huisarts als je ernstig ziek wordt, bloed of slijm hebt bij de ontlasting of als de klachten niet overgaan.
Blijf bij deze klachten goed drinken. Vooral bij warm weer. Bij kleine kinderen is dit extra belangrijk. Ga niet terug het water in, want je kunt besmettelijk zijn voor anderen.
-
De ziekte van Weil is een ernstige vorm van leptospirose. De ziekte wordt veroorzaakt door de leptospirose-bacterie. Deze bacterie zit vaak in rattenurine en kan water en modder besmetten. Bij contact met besmet water of modder kan de bacterie via de slijmvliezen of de huid in het lichaam terechtkomen. De meeste mensen worden binnen 7 tot 12 dagen na besmetting ziek.
Leptospirose kan je herkennen aan 'griep’ zonder luchtwegklachten. Denk aan koorts, koude rillingen, buikpijn, braken en spierpijn (vaak in de kuiten). Soms leidt leptospirose tot de ernstige vorm: de ziekte van Weil. Ga naar de huisarts als je na contact met natuurwater of modder deze klachten krijgt. Noem het risico op leptospirose of de ziekte van Weil. De GGD ziet dat leptospirose vaak voorkomt bij mensen die mee hebben gedaan aan mud- en survivalruns.
-
Zwemmersjeuk is een veelvoorkomende klacht na contact met natuurwater. Je krijgt rode vlekjes, bultjes en/of blaasjes. Deze kunnen enorm jeuken of branden. Ook kun je hoofdpijn of koorts krijgen, misselijk worden en braken. Zwemmersjeuk is een allergische reactie op de larven van een worm. Deze worm leeft in vogels. De larven leven in waterslakjes. Wanneer de larven jouw huid proberen binnen te dringen, gaan ze dood. Dit veroorzaakt de zwemmersjeuk.
Zwemmersjeuk is vervelend, maar onschuldig. Er is geen officiële behandeling voor. De klachten kunnen enkele uren tot 3 weken aanhouden. Koelen met een 'cold pack' of deppen met azijn kan soms helpen.
-
Zwemmersoor is een gehoorgangontsteking en komt veel voor. Je kan daarbij oorpijn, jeuk, gehoorproblemen en vocht uit het oor krijgen. Het komt vaak door bacteriën die in het oor blijven zitten na bijvoorbeeld zwemmen. Daarom is het belangrijk om je oren goed te spoelen en droog te maken na een activiteit met water. Neem voor behandeling contact op met de huisarts.
Klachten, viezigheid, dode dieren gezien of een vraag?
- Twijfels over de kwaliteit van het water of vragen over een zwemplek? Neem contact op met de FUMO via de Zwemwatertelefoon (058) 292 56 50 of zwemwater@fumo.nl
- Zie je volle prullenbakken, ratten of veel vogelpoep? Bel de gemeente.
- Zie je meer dan drie dode vogels of vissen in het water, olievlekken, begraven afval, kapotte kades en dijken of stinkt het? Bel direct het Milieu-Alarmnummer Fryslân: telefoon (058) 212 24 22. 24/7 bereikbaar.
Heb je vragen?
Neem dan contact op met het team Infectieziektebestrijding van GGD Fryslân. Wij helpen je graag verder.
Bereikbaar op werkdagen tussen 09.00-17.00 uur.