Een forensisch arts inschakelen

De politie schakelt de forensisch arts in als zij denkt dat een medische beoordeling nodig is. Bijvoorbeeld als de politie vermoedt dat de arrestant onder invloed is van alcohol en/of drugs of als bekend is dat de arrestant een ziekte heeft waarvoor behandeling met medicijnen noodzakelijk is. Ook kan de forensisch arts de vraag gesteld worden of er medische redenen zijn waarom iemand niet ingesloten kan worden.

In sommige gevallen verwijst de forensisch arts een arrestant door naar een ziekenhuis of naar de crisisdienst van de GGZ. Dit is op grond van de medische toestand van de arrestant. Iemand kan bijvoorbeeld gewond, suïcidaal of psychotisch zijn. Daarnaast komt het regelmatig voor dat een arrestant verslaafd is aan alcohol of drugs en extra aandacht nodig heeft.

De forensisch artsen van GGD Fryslân worden in de hele provincie ingezet. De arts komt naar het lokale politiebureau of naar het arrestantencomplex in Leeuwarden.

Gedetineerden hebben 24 uur per dag recht op goede medische zorg op het niveau van de huisartsenzorg. In Penitentiaire Inrichting Noord in Leeuwarden (voorheen de Marwei) wordt deze zorg op werkdagen van 08.00 tot 17.00 uur door de medische dienst van de inrichting geleverd. Met P.I. Noord is de afspraak gemaakt dat in de avond, nacht en in de weekenden voor deze zorg een beroep gedaan kan worden op de forensisch arts van GGD Fryslân.

De forensisch arts is ook als gemeentelijk lijkschouwer betrokken bij euthanasie. De arts gaat na of de euthanasie volgens de zorgvuldigheidseisen is uitgevoerd. De forensisch arts bespreekt de situatie met de uitvoerend huisarts/specialist en neemt de vereiste papieren in ontvangst. Nadat de forensisch arts het lichaam heeft gezien, neemt hij/zij contact op met de Officier van Justitie. Wanneer de uitvoering van de euthanasie aan alle zorgvuldigheidseisen voldoet, wordt het lichaam door de Officier van Justitie ‘vrijgegeven’.

Alle behandelend artsen zijn verplicht elk overlijden van een minderjarige te melden bij de forensisch arts. Als er sprake is van een onverklaard onverwacht overlijden, kan er nader onderzoek plaats vinden naar de doodsoorzaak. Hier worden zo nodig andere medisch specialisten bij betrokken. Bij het vermoeden van een niet natuurlijk overlijden worden ook politie en recherche ingeschakeld.

Als iemand wordt aangehouden voor rijden onder invloed van alcohol of drugs, wordt de forensisch arts gevraagd bloed af te nemen. Op deze manier kan er bepaald worden hoeveel alcohol, drugs of medicijnen er in het bloed zitten. Ook bij geweldplegers kan bloed worden afgenomen om te onderzoeken of er alcohol of drugs in het spel waren ten tijde van het incident. Bij alcohol gebeurt bloedafname alleen als de blaastest (wettig bewijs) niet lukt, of als de ademanalyse niet kan worden uitgevoerd. Bij drugs gebeurt dit na een positieve speekseltest. Dit is vastgelegd in artikel 8 van de Wegenverkeerswet en het Besluit middelenonderzoek geweldplegers.

In de meeste gevallen wordt DNA-onderzoek gedaan bij slachtoffers en verdachten van zeden- en geweldsdelicten. Na de afname van lichaamsmateriaal, kan het DNA onderzocht en vergeleken worden met andere DNA-profielen. Er zijn drie manieren om lichaamsmateriaal af te nemen: wangslijmvlies, bloed en haarwortel. Daarnaast kunnen er bij slachtoffers van zedendelicten monsters worden afgenomen om DNA van een dader op te sporen.

Afhankelijk van de situatie wordt DNA afgenomen door politie of door de forensisch arts. Een slachtoffer laat DNA-materiaal meestal vrijwillig afnemen. Bij een verdachte kan deze afname zowel op vrijwillige basis als op bevel van de Officier van Justitie gebeuren.

Een middelencontrole houdt in dat er gecontroleerd wordt of een persoon alcohol, drugs of medicijnen gebruikt heeft.

Op verzoek van de reclassering kunnen medewerkers van de afdeling forensische geneeskunde hun cliënten controleren op gebruik van verboden middelen. Dit doen ze door middel van een urineonderzoek.